SOS Ziemia. ŚLAD WĘGLOWY

Obecnie, jedynie w ciągu ostatniego stulecia temperatura powierzchni Ziemi wzrosła o 1°C,
a stężenie dwutlenku węgla w atmosferze aż o 1/3. To poziom nienotowany od setek tysięcy lat, a zarazem bardzo gwałtowna zmiana.

Spójrzmy prawdzie w oczy:

– 20% ziemskiej populacji zużywa 80% ziemskich zasobów;
– co roku z powierzchni Ziemi znika 13 milionów hektarów lasów;
– a co czwarty ssak, co ósmy ptak i co trzeci płaz zagrożony jest wyginięciem. Obecnie gatunki wymierają w tempie 1 000 razy szybszym od naturalnego.

Lecz nie mamy już czasu na pesymizm. Najwyższa pora zastanowić się nad tym, w jak dużym stopniu to MY bezpośrednio wpływamy na zmiany klimatyczne. Jaki jest NASZ indywidualny ślad węglowy i jak go zminimalizować? Wszyscy MOŻEMY przyczynić się do rozwiązania tego problemu, bo wszystko wciąż znajduje się w naszych rękach.

 Ślad węglowy a zmiany klimatyczne

Zacznijmy po kolei. Pojęcie śladu węglowego stosuje się w celu ilościowego określenia wpływu danej osoby, działalności przedsiębiorstwa bądź całego kraju na zmianę klimatyczną. Powszechnie wiadomo, że gazy cieplarniane emitowane są w wyniku zarówno produkcji, jak i konsumpcji towarów oraz usług. Z kolei większa emisja gazów cieplarnianych ma bezpośredni wpływ na globalne ocieplenie, które to przyspiesza zmiany klimatu, prowadząc w konsekwencji do katastrofalnych skutków.
To dość obrazowe sformułowanie pokazuje nam, że każdy z nas korzystając z usług bądź używając dowolnych produktów, pozostawia po sobie ślad. Węglowy ślad będący nie bez znaczenia dla naszej planety oraz przyszłych pokoleń.

Jeśli chcecie poznać swój ślad węglowy wystarczy, że skorzystacie z dostępnych w internecie narzędzi, np. kalkulatorów. Organizacja WWF przygotowała w tym celu specjalną grę oraz stronę – zapewniam, że nie tylko dla najmłodszych, na której możecie znaleźć m.in. wskazówki i poradnik jak kupować odpowiedzialnie i na co szczególnie zwracać uwagę.

Współczesny model gospodarki: „WEŹ, WYTWÓRZ, WYRZUĆ”, generuje coraz większą ilość odpadów i drastycznie zmniejsza zasoby naturalne. Obecnie surowce pozyskujemy bez ograniczeń. Produkujemy z nich różne przedmioty, które następnie kupujemy również bez większej refleksji, a kiedy się zepsują, po prostu wyrzucamy. Z logicznego punktu widzenia jest to działanie irracjonalne.

Wystarczy, że zapętlimy ten system, a będzie to miało zbawienny wpływ na naszą planetę i nas samych. Działająca w ten sposób tzw. gospodarka o obiegu zamkniętym, przywiązuje wartość do surowców, materiałów oraz gotowych produktów i dba o utrzymanie ich w jak najdłuższej żywotności, przy jednoczesnym zminimalizowaniu odpadów.

Jak ograniczyć swój ślad węglowy?

Czy wiedzieliście, że co roku Europejczycy kupują prawie 26 kg tekstyliów i usuwają niemal połowę z nich? Jak myślicie, ile dwutlenku węgla jest emitowane na potrzeby wyprodukowania np. T-shirt’u? Czy kiedykolwiek zastanawialiście się nad tym? Otóż szacuje się, że branża odzieżowa odpowiada za 10 proc. światowej emisji dwutlenku węgla, to więcej niż emisje pochodzące z międzynarodowych przelotów i żeglugi morskiej łącznie.  Czy wiecie, że 2,5 godziny oglądania filmu streamingowanego w jakości HD równe jest zużyciu ok. 1 kWh energii? Pamiętajmy o tym oglądając wieczorem na platformie streamingowej kolejny z rzędu odcinek ulubionego serialu.

Ważne aby zdawać sobie sprawę, że już niewielkie zmiany w naszych zachowaniach zakupowych i codziennym funkcjonowaniu w dłuższej perspektywie mogą przynieść duże korzyści dla środowiska naturalnego. Wystarczy, że zwrócimy uwagę na kilka poniższych aspektów:

Żywność

• kupujmy produkty lokalne i sezonowe (na truskawki warto poczekać do maja)
• ograniczmy jedzenie mięsa (zwłaszcza wołowiny)
• wybierajmy ryby pochodzące ze zrównoważonego rybołówstwa
• na zakupach korzystajmy z toreb wielorazowych i unikajmy produktów przesadnie zapakowanych w tworzywa sztuczne
• kupujmy wyłącznie potrzebne nam rzeczy i unikajmy marnotrawienia żywności

Odzież

• szanujmy swoje ubrania
• pożyczajmy i wymieniajmy się ubraniami z innymi lub kupujmy używane
• kupując nową odzież wybierajmy ubrania wyprodukowane w sposób odpowiedzialny, np. z materiałów pochodzących z recyklingu lub posiadające ekologiczne oznakowanie

Transport

• tam gdzie to możliwe, zamiast samochodu wybierajmy transport publiczny lub rower

Energia i odpady

• zimą obniżajmy temperaturę ogrzewania o 1°C
• bierzmy krótkie prysznice zamiast kąpieli w wannie
• zakręcajmy wodę podczas mycia zębów bądź zmywania naczyń
• wyłączajmy urządzenia elektroniczne i nie zostawiajmy telefonu podłączonego do prądu, kiedy bateria jest już naładowana
• nie przechowujmy zbędnych danych w tzw. „chmurze” (generujemy wówczas większy ślad cyfrowy!)
• wybierajmy produkty energooszczędne klasy „A”
• ograniczajmy i segregujmy swoje odpady

Czy Jesteś statystycznym Polakiem?

Czy wiecie, że statystyczny Polak odpowiada za emisję 8,6 tony dwutlenku węgla rocznie? Co plasuje nas na 39. miejscu w skali świata. Najwyższy poziom emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej generują Niemcy 20,9%, na drugim miejscu jest Wielka Brytania 12,7%, następnie Francja 10,7%, Włochy 9,7%, Polska 8,6%, Hiszpania 7,8% oraz Holandia 4,5%. Co ważne, grupa tych 7 państw odpowiada za 74,9% emisji całkowitej Unii Europejskiej. Natomiast do grupy państw o najniższym poziomie emisji w Unii należą: Rumunia, Łotwa, Szwecja, Chorwacja i Węgry z poziomem emisji poniżej 6 ton. Globalnie niechlubnym liderem całkowitych emisji gazów cieplarnianych są Chiny, a zaraz po nich USA.

Jeśli ciekawie Ciebie jaki dokładnie jest Twój ślad węglowy to odwiedź stronę ONZ: https://offset.climateneutralnow.org/footprintcalc

Jeszcze nie wszystko stracone!

Aby móc skutecznie dbać o środowisko na terenie poszczególnych gmin w Polsce powstały Gminne Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, potocznie zwane PSZOK’ami. To specjalnie zorganizowane miejsca, w których mieszkańcy danej gminy mogą bezpłatnie pozostawić swoje odpady komunalne takie jak:

– odpady wielkogabarytowe,
– odpady poremontowe i rozbiórkowe (limit do 500 kg/rok dla jednej nieruchomości)
– odpady bio,
– zużyte opony (pochodzące z pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony z zastrzeżeniem limitu do 8 sztuk rocznie dla jednej nieruchomości),
– elektrośmieci, czyli sprzęt elektryczny i elektroniczny, jak również baterie i akumulatory,
– przeterminowane leki i chemikalia,
– odpady niekwalifikujące się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek.

Nasz gminny PSZOK zlokalizowany przy ul. Dworkowej w Starych Babicach dostępny jest:
– w okresie letnim (od 1 kwietnia do 30 listopada): wtorek, środa, czwartek, piątek w godzinach 14.00-18.00 oraz sobota w godzinach 10.00-16.00.,
– w okresie zimowym (od 1 grudnia do 31 marca): wtorek, czwartek i sobota w godzinach 12.00-16.00.

Do Punktu można odwieźć praktycznie wszystkie odpady powstające w gospodarstwach domowych. Także te, które zawierają niebezpieczne materiały czy substancje. To bardzo ważne, by tego typu odpady (np. baterie czy zużyte tonery) trafiły do GPSZOK, skąd zostaną przekazane do recyklerów zajmujących się ich przetwarzaniem. Nie wszyscy wiedzą, że jedna zużyta bateria z pilota samochodowego jest w stanie zatruć aż 400 litrów wody! Pamiętajmy przy tym, że przeterminowane leki oddamy za darmo także w aptekach, a gdy kupimy nowy toner do drukarki czy sprzęt AGD, sprzedawca ma obowiązek nieodpłatnie odebrać od nas tego samego rodzaju stary, zużyty sprzęt. Co ważne, Punkt ten nie przyjmuj odpadów, których ilość lub rodzaj wskazują na pochodzenie ich z prowadzenia działalności gospodarczej.

Niedopuszczalną praktyką jest pozostawianie problematycznych odpadów w zwykłych pojemnikach do segregowania odpadów lub wręcz porzucanie ich w miejscach do tego nieprzeznaczonych (np. lasach, polach). Powoduje to wielkie straty dla przyrody i finansów publicznych, które wydaje się na oczyszczanie takich miejsc. W dodatku porzucanie odpadów w miejscach do tego nieprzeznaczonych jest zarówno wyjątkowo naganne, jak i prawnie zabronione. Na szczęście dzięki obecnym wokół nas systemom kamer coraz łatwiej ustalić, kto je porzucił. Zamiast niszczyć krajobraz, zatruwać wodę i glebę, po prostu zawieźmy odpady do GPSZOK. Z regulaminem naszego Gminnego PSZOK zapoznać się można na stronie: https://stare-babice.pl/ochrona-srodowiska/odpady/gminny-punkt-selektywnej-zbiorki-odpadow/

Polska przyroda jest magiczna. „Zagajnik miłości” to niezwykłe miejsce pośród pól rzepaku. Malownicza atrakcja Dolnego Śląska (fot. AdobeStock)

Co dalej?

Wspomnieć należy, że Gmina Stare Babice zachęca do zostawiania w GPSZOK rzeczy, które mogą zostać wykorzystane ponownie przez innych. Chodzi m.in. o przedmioty używane takie jak: wciąż działające sprzęty, meble, zabawki, książki itp. Powinny to być rzeczy sprawne, czyste i nie posiadające uszkodzeń stwarzających zagrożenie. W ten sposób dajemy im drugie życie i przyczyniamy się do mniejszego eksploatowania zasobów naszej planety, a tym samym zmniejszenia śladu węglowego. Więcej informacji na ten temat przeczytać można na stronie: https://stare-babice.pl/oddaj-nie-wyrzucaj/

Jednego możemy być pewni. Tego, że wspólnie możemy walczyć z globalnym ociepleniem poprzez dokonywanie w naszym codziennym życiu przyjaznych dla środowiska wyborów. Warto zwolnić tempo. Odpuścić obejrzenie trzeciego z rządu odcinka serialu na ulubionej platformie czy scrollowanie Facebooka lub Instagrama w poszukiwaniu news’ów. Po prostu wyłączajmy komputer, wygaszajmy telefon i częściej wychodźmy na spacery, dla zdrowia naszego i naszej planety.