EkologiaŚrodowiskoZdrowie

SOS Ziemia. PLASTIK

SOS Ziemia to nowy cykl artykułów w Gazecie Babickiej. Będą one poświęcone problemom ochrony środowiska oraz współczesnym rozwiązaniom skierowanym na ratowanie naszej planety. Inspiracją dla nazwy cyklu był niezwykły film pt. „Home” z 2009 r. francuskiego reżysera Yanna Arthus-Bertranda. Dokument ukazuje dzisiejszy stan Ziemi, jej klimat oraz sposób, w jaki ludzkość wpłynęła i nadal wpływa na jej przyszłość. Co ważne, ostrzega przed zmianami klimatycznymi, które obecnie dotykają coraz większe regiony naszej planety. Przywołuje fakty, a nie hipotetyczne założenia. Aby móc dokładnie zrozumieć potrzeby Ziemi, każdy z nas powinien go obejrzeć. Film z polskim lektorem dostępny jest na kanale YouTube pod hasłem „HOME: Ziemia S.O.S.”.

Mamy rok 2022 i wiele pytań na temat ochrony środowiska. Czy coś się zmieniło od 2009 r.? Czego przez ten czas się nauczyliśmy? Co zrozumieliśmy? I najważniejsze z nich … 

Czy jesteśmy w stanie naprawić to co już zniszczyliśmy?

W ciągu kilkudziesięciu lat, odkąd po raz pierwszy zastosowano w przemyśle polietylen, doprowadziliśmy do globalnego zanieczyszczenia środowiska. Dotąd na świecie wyprodukowano już ponad 8,3 miliarda ton różnego rodzaju plastiku, z czego aż 6,3 miliarda to niestety plastikowe odpady. Naukowcy szacują, że w przeliczeniu na masę do 2050 r. w morzach i oceanach będzie więcej plastiku niż ryb.

Czy jesteśmy w stanie powstrzymać ten proces i rozwiązać problem? Zwłaszcza, że badania i statystyki są przerażające. Pokazują, bowiem że:

–  rocznie do mórz i oceanów trafia 8 milionów ton plastikowych odpadów, z czego 236 tysięcy ton stanowi mikroplastik;

–  aktualnie na powierzchni oceanów występuje 5 „wysp” utworzonych z plastikowych odpadów, a jedna z nich swoją wielkością dorównuje powierzchni Francji;

–  podczas jednego prania polarowej bluzy (czyli przetworzonego PET) do ścieków trafia nawet 250 tysięcy cząstek mikroplastiku;

–  szacuje się, że z powodu plastiku na całym świecie rocznie umierają nawet 2 miliony zwierząt, a co minutę do mórz i oceanów trafia ilość plastiku równa pojemności całej śmieciarki.

plastic bag environment pollution with iceberg of trash

A jak sytuacja wygląda lokalnie? Ile plastiku produkujemy jako mieszkańcy podwarszawskiej gminy i co możemy jeszcze poprawić w naszym działaniu?

Otóż od 2 stycznia 2021 r. odpady z terenu naszej gminy odbiera Spółka EKO-Babice. Zgodnie z gminnym systemem gospodarowania odpadami na plastik przeznaczone są żółte worki lub pojemniki, do których wrzucać można:

  • plastikowe butelki;
  • kartony po mleku i sokach;
  • plastikowe opakowania;
  • folię aluminiową oraz puszki;
  • opakowania po chemii gospodarczej;
  • styropian opakowaniowy.

 

Nie powinniśmy natomiast wrzucać:

  • opakowań po lekach;
  • zużytych baterii i akumulatorów;
  • opakowań po farbach;
  • zabawek;
  • części samochodowych;
  • sprzętu elektronicznego i AGD;
  • opakowań po środkach ochrony roślin.

 

Średnio, miesięcznie, jako mieszkańcy gminy Stare Babice, wytwarzamy 70 ton plastiku. Czy to dużo? Z pewnością tak. Zwłaszcza, że produkcja przykładowej torby foliowej trwa sekundę, używana jest średnio przez 25 minut, a rozkłada się od 100 do 400 lat. Jeśli chodzi o przetwarzanie zebranych odpadów to Gminna Spółka EKO-Babice dostarcza je do wyłonionej w przetargu firmy BYŚ, która tematem zagospodarowania odpadów zajmuje się od ponad 27 lat.

Należy podkreślić, że na przestrzeni ostatnich lat, my, mieszkańcy gminy Stare Babice, zdecydowanie poprawiliśmy się jeśli chodzi o sposób segregacji odpadów. Z miesiąca na miesiąc widoczna jest poprawa jakości każdej z frakcji, choć do perfekcji jeszcze trochę nam brakuje. Nadal mamy ekologiczne grzeszki, gdyż zdarzają się nieodpowiednie odpady m.in. w żółtych workach. Dość często są to plastikowe elementy samochodowe, np.: zderzaki, deski rozdzielcze, czy nawet tzw. boczki drzwi. Oczywiście tego typu odpad nie jest odbierany przez Spółkę EKO-Babice. W takiej sytuacji mieszkaniec zobowiązany jest do wykonania prawidłowej segregacji, a odpady odbierane są w następnym terminie zgodnym z harmonogramem, dostępnym na stronie www.stare -babice.pl w zakładkach: ochrona środowiska > odpady > Terminy wywozu odpadów w 2022.

Korzystając z okazji przypominamy, że w przypadku wątpliwości, do którego worka wrzucić dany odpad, warto odwiedzić stronę internetową: www.stare -babice.pl i wejść kolejno do zakładek: ochrona środowiska > odpady > zasady segregacji.

Przypominamy także, że odpady odbierane są rejonami, wg wyznaczonych godzin (od 6:00 do 22:00). Kluczowa okazuje się tutaj godzina 6:00, gdyż często zdarza się, iż mieszkańcy udostępniają odpady dużo później. Skutkuje to niezabraniem ich we wskazanym terminie oraz niepotrzebnymi zgłoszeniami.

Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnej aplikacji „Gmina Stare Babice”, dostępnej na platformach: App Store oraz Google Play. Aplikacja ta jest wciąż rozbudowywana, a jedną z nowości jest harmonogram oraz funkcja powiadomień o terminie odbioru odpadów. Po wpisaniu adresu przez klienta, komunikat przesyłany jest na dzień przed terminem odbioru odpadów w danym rejonie. Przypominamy także o usłudze e-interwencji, dzięki której każdy mieszkaniec może szybko dokonać zgłoszenia, załączając zdjęcie oraz przesyłając namiar GPS.

Można pomyśleć, że na tym etapie nasz udział w gminnym procesie obiegu plastiku się kończy, ale czy na pewno?

Otóż nie do końca, gdyż wiele tak naprawdę zależy od nas samych. Naszych schematów i nawyków zakupowych, a także świadomości tego, że mamy wpływ również na nasze otoczenie, zarówno w miejscu pracy, szkole czy podczas wyjazdów wakacyjnych i urlopów. Zamiast plastikowych wybierajmy torby papierowe; kupując np. pieczywo czy słodycze, bardzo często mamy do wyboru dwa rodzaje torebek. Co ważne, z roku na rok liczba produktów dostępnych w bezpiecznych dla środowiska opakowaniach wzrasta, gdyż to MY – konsumenci, kreujemy i modyfikujemy rynek. Pamiętajmy o tym, robiąc kolejne zakupy. Jednocześnie powinniśmy zdawać sobie sprawę, że są to środki zaradcze, mające na celu wyhamowanie procesu zaśmiecania środowiska. Co zatem z plastikiem, który już tam trafił?

Na szczęście z pomocą przychodzi nam sama „Matka Natura” oraz młodzi naukowcy z Polski.

W tym temacie mamy powód do dumy, gdyż Paulina Frątczak i Adrian Grzonka, odkryli sposób na utylizację polipropylenu. W prowadzonych przez kilkanaście miesięcy badaniach wykazali, że larwy motyla – barciaka większego (Galleria Mellonella) – są w stanie trawić worki foliowe. Za swoje badania 16-latkowie z Polski zdobyli jedno z najważniejszych na świecie wyróżnień dla młodych naukowców, czyli Best Young Inventors Award otrzymany w ramach Międzynarodowego Konkursu Innowacyjności iCAN 2021 w Kanadzie. Otrzymali również złoty medal w kategorii Ochrona Środowiska oraz nagrodę specjalną Canadian Special Award.

Polacy jako pierwsi na świecie udowodnili, że larwy wydawać by się mogło zwyczajnej ćmy, utylizują polietylen, a robią to najskuteczniej w temperaturze 24 C° oraz wtedy, gdy stosunek wosku pszczelego, którym się żywią do folii polietylenowej wynosi 1:1.

Uwrażliwionych na problem zanieczyszczenia środowiska młodych naukowców natchnęły artykuły dotyczące możliwości utylizacji wszechobecnego polietylenu i polipropylenu przez larwę motylicy, czyli wspomnianego barciaka większego. Temat był na tyle intrygujący, że zdecydowali się bliżej poznać tego niezwykłego owada oraz zrozumieć zasady jego funkcjonowania, a także zbadać, czy może przyczynić się do wprowadzenia pozytywnych zmian w środowisku naturalnym.

Barciak większy to gatunek nocnego motyla z rodziny omacnicowatych, czyli potocznie mówiąc ćmy, charakteryzujący się ciemnobrązowymi lub szarobrunatnymi skrzydłami. Co istotne – jest on szkodnikiem, gdyż zjada larwy pszczół, a także żywi się pszczelim woskiem, a w zasadzie resztkami pyłku kwiatowego. Co ciekawe: ten łatwy w hodowli owad wykorzystywany jest również do hodowli nicieni zwalczających inne szkodliwe owady oraz jako karma dla innych zwierząt preferujących pokarm latający, np. dla: modliszek, gekonów, rzekotek czy kameleonów.

Według naukowców z Uniwersytetu Strathclyde w Glasgow barciak większy jest najlepiej słyszącym zwierzęciem na świecie, gdyż rejestruje dźwięki o częstotliwościach nawet do 300 kHz. Dla porównania człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki jedynie do 20 kHz.

Jak widać, sytuacja wszechobecnego plastiku jest bardzo poważna. Współcześnie nie jesteśmy w stanie z dnia na dzień całkowicie pozbyć się go z naszego życia, gdyż wykorzystywany jest na wielu płaszczyznach, od produktów ratujących życie (sprzęt medyczny itp.) po opakowania produktów spożywczych. Pamiętajmy jednak, że wszelkie zmiany najlepiej rozpoczynać od siebie. Zacznijmy zatem ograniczać plastik w naszym otoczeniu i świadomie korzystajmy z oferowanych nam produktów.

Tymczasem zachęcając do obejrzenia filmu HOME przytoczę słowa lektora: „Posłuchajcie… Każdy z Was jest podobnie jak ja homo sapiens, człowiekiem rozumnym. Życie, ten cud wszechświata pojawiało się mniej więcej 4 miliardy lat temu, a my ludzie zaledwie 200 tysięcy lat temu, a mimo to zdołaliśmy zakłócić tak istotną dla życia równowagę. Wysłuchajcie uważnie tej niezwykłej historii, waszej historii i zastanówcie się co dalej.”

tekst: JK/UGSB
foto: Adobe Stock, Wikimedia
Grafika torebek foliowych w oceanie – zdjęcie bazuje na okładkowej fotografii „National Geographic” z czerwca 2018 r., w której magazyn wykorzystał pracę meksykańskiego artysty Jorge Gamboa nagrodzonego w 2017 roku w boliwijskim biennale plakatu.

pokaż więcej

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Back to top button
Skip to content